แห่นก

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

ช่วงเวลา จัดขึ้นเป็นครั้งคราวตามโอกาส เพื่อความสนุกรื่นเริง หรือจัดเพื่อเป็นการแสดงคารวะ แสดงความจงรักภักดีแก่ผู้ใหญ่ที่ควรเคารพนับถือ หรือโอกาสต้อนรับแขกเมือง หรือจัดขึ้นเพื่อการประกวดเป็นครั้งคราว

 

ความสำคัญ เป็นประเพณีไทยพื้นเมืองของจังหวัดชายแดนภาคใต้ เช่น จังหวัดปัตตานี ยะลา นราธิวาส ซึ่งได้กระทำสืบเนื่องกันมาเป็นเวลานาน เป็นประเพณีนิยมไม่เกี่ยวข้องกับทางศาสนา ไม่เป็นประเพณีตามนักขัตฤกษ์

 

พิธีกรรม นกที่ใช้ในประเพณีแห่นก ประเพณีภาคใต้ โดยนิยมทำ 4 ตัว คือ

1. นกกาเมาะซูรอหรือนกการะสุระ โดยชาวพื้นเมืองเรียก "นกทูนพลู" หรือตามสันนิษฐานคือ "นกการเวก" นั่นเอง ซึ่งถือว่าเป็นนกสวรรค์ที่สวยงามและชั้นสูง

 

2. นกกรุดาหรือนกครุฑ นกนี้เชื่อว่ามีอาถรรพ์ ผู้ทำมักเกิดอาเพศเจ็บไข้ได้ป่วย ปัจจุบันจึงไม่นิยมจัดทำเข้าขบวนแห่

 

3. นกบือเฆามาศหรือนกยูงทอง เป็นนกที่มีหงอนสวยงามมาก

 

4. นกบุหรงหรือนกสิงห์ มีรูปร่างคล้ายราชสีห์ โดยเมื่อประดิษฐ์นกเสร็จ มีการสวมหัวนก จะจัดเป็นพิธี อุปกรณ์ที่ใช้ในพิธีประกอบด้วย ผ้าเพดานสำหรับขึงหัวนก 1 ผืน ขนาด 1 ตารางเมตร จะมีข้าวเหนียวสมางัต 1 พาน ขนมดอดอย 1 จาน ข้าสาร (โดยจะย้อมสีเหลือง) 1 จาน เทียน ทอง เงิน แป้ง น้ำหอม กำยาน เงินค่าบูชาครู 12 บาท และใช้ใบอ่อนของมะพร้าว 2 - 3 ใบ เครื่องบวงสรวงจะนำไปวางเบื่องงหน้าหัวนก โดยผู้ประกอบพิธีจุดเทียน เผากำยานแล้วท่องคาถา เป็นอันเสร็จพิธี

 

การจัดขบวนแห่นก ประกอบด้วยขบวนต่าง ๆ ดังนี้

ขบวนแรก ได้แก่ เครื่องประโคมสำหรับประโคมดนตรี นำหน้าขบวนนก ประกอบด้วย คนเป่าปี่ชวา 1 คน กลองแจก 1 คู่ ฆ้องใหญ่ 1 ใบ ถัดมาเป็นขบวนบุหรงสิรี(บายศรี) ผู้ทูนบายศรีต้องเป็นสตรีที่ได้รับเลือกเฟ้นจากผู้ที่มีเรือนร่างได้สัดส่วน แต่งกายด้วยเสื้อผ้าหลากสีตามประเพณีท้องถิ่น พานบายศรี ใช้พานทองเหลือง ใช้จำนวนคี่

 

ขบวนที่สอง เป็นผู้ดูแลนก แต่งกายนักรบมือถือกริซนำหน้านก ซึ่งจะเลือกจากผู้ชำนาญการร่ายรำซีละ กริซ รำหอก

 

ขบวนที่สาม เป็นขบวนนก 4 ตัว จำนวนคนหามนกแล้วแต่ขนาดและน้ำหนักของนก

 

ขบวนที่สี่ เป็นขบวนกริซ ขบวนหอก ผู้ร่วมขบวนแต่งกายอย่างนักรบสมัยโบราณ แสดงถึงความสามัคคี ความพร้อมเพรียง และเป็นการอนุรักษ์สืบทอดประเพณีอันดีงามของท้องถิ่นต่อไป