เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน ตั้งอยู่ในพื้นที่สำคัญของป่าผืนใหญ่รอยต่อห้าจังหวัด ประกอบด้วย ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ระยอง จันทบุรี และสระแก้ว ซึ่งครอบคลุมพื้นที่กว่า 683,750 ไร่ ที่นี่เป็นผืนป่าลุ่มต่ำที่ไม่ผลัดใบใกล้กรุงเทพมหานครที่สุด เป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ ทั้งในด้านความหลากหลายทางชีวภาพและเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของแม่น้ำบางปะกง คลองตะโหนด และแม่น้ำประแสร์ ซึ่งหล่อเลี้ยงหลายชุมชนในภาคตะวันออก

 

ลักษณะภูมิประเทศและพืชพรรณ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนมีลักษณะภูมิประเทศที่มีความลาดชันไม่มาก ความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 30 ถึง 802 เมตร โดยมีจุดสูงสุดที่เขาสิบห้าชั้น ซึ่งมีความสูงถึง 802 เมตร ป่าดงดิบในพื้นที่นี้ส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบแล้ง มีเพียงส่วนน้อยที่เป็นป่าดงดิบชื้น ป่าเบญจพรรณ ป่าเต็งรัง และทุ่งหญ้า ซึ่งทำให้พื้นที่นี้มีความหลากหลายของพืชพรรณและระบบนิเวศ

 

ความหลากหลายทางชีวภาพ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหายากและใกล้สูญพันธุ์หลายชนิด เช่น ช้าง กระทิง เก้ง วัวแดง กวาง และชะนีมงกุฎ นอกจากนี้ยังมีสัตว์เล็กอย่างเม่น และนกพันธุ์ต่าง ๆ เช่น ไก่ฟ้าพญาลอ นกกก และนกแต้วแล้วธรรมดา บ่งบอกถึงความสมบูรณ์ของผืนป่า ซึ่งทำให้ที่นี่เป็นจุดหมายปลายทางของผู้รักธรรมชาติและสัตว์ป่า

 

การศึกษาวิจัยสัตว์ป่า พื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนยังเป็นที่ตั้งของสถานีวิจัยสัตว์ป่าฉะเชิงเทรา ซึ่งเป็นสถานีวิจัยสัตว์ป่าแห่งแรกในภาคตะวันออกของประเทศไทย และเป็นแห่งที่สองของประเทศ รองจากสถานีวิจัยสัตว์ป่านางรำที่ห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี ที่นี่มีการศึกษาเกี่ยวกับสัตว์ป่าและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างเข้มข้น

 

กิจกรรม สำหรับผู้ที่ชื่นชอบการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนมีสถานที่น่าสนใจอย่างน้ำตกอ่างฤาไน หรือ น้ำตกบ่อทอง ซึ่งเกิดจากคลองหมากบนเขาอ่างฤาไน น้ำตกนี้มีน้ำไหลตลอดปีและตั้งอยู่ห่างจากที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าประมาณ 40 กิโลเมตร เส้นทางที่เข้าถึงต้องใช้รถขับเคลื่อนสี่ล้อ และจากหน่วยพิทักษ์ป่าน้ำตกบ่อทองยังสามารถเดินป่าศึกษาธรรมชาติต่อไปได้อีก 2 กิโลเมตร น้ำตกอีกแห่งคือ น้ำตกเขาตะกรุบ ตั้งอยู่ห่างจากที่ทำการเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าประมาณ 30 กิโลเมตร ซึ่งเส้นทางเข้าถึงเหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสประสบการณ์การเดินป่าที่แท้จริง

 

นอกจากนี้ ในช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม เป็นช่วงเวลาที่สามารถชมความงดงามของผีเสื้อหลากชนิด เช่น ผีเสื้อสะพายฟ้า ผีเสื้อหางกระดิ่งแววมยุรา และผีเสื้อเจ้าป่า ที่บินล่องลอยไปมาในป่าเขาอ่างฤาไน ทำให้การเดินป่าช่วงนี้เป็นช่วงเวลาที่น่าประทับใจอย่างยิ่ง

 

ผู้ที่สนใจเข้าเยี่ยมชมเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนต้องทำจดหมายขออนุญาตล่วงหน้าอย่างน้อย 15 วัน โดยเรียนผู้อำนวยการสำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ทั้งนี้เพื่อเป็นการรักษาความปลอดภัยและป้องกันการรบกวนสัตว์ป่า นอกจากนี้ยังมีบ้านพักให้บริการในเขตรักษาพันธุ์ฯ โดยมีค่าเข้าชมสำหรับชาวไทยผู้ใหญ่ 20 บาท เด็ก 10 บาท และชาวต่างชาติผู้ใหญ่ 200 บาท เด็ก 100 บาท

 

การเดินทาง จากกรุงเทพฯ การเดินทางมายังเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมง โดยใช้เส้นทางสายฉะเชิงเทรา-พนมสารคาม ผ่านทางหลวงหมายเลข 3245 และ 3259 ไปยังอำเภอท่าตะเกียบและบ้านหนองคอก นอกจากนี้ นักท่องเที่ยวยังสามารถเดินทางโดยรถโดยสารประจำทางสายกรุงเทพฯ-พนมสารคาม และต่อรถโดยสารสายฉะเชิงเทรา-คลองหาด ลงที่หน้าสำนักงานเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าได้อีกด้วย

 

เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไนเป็นสถานที่ที่น่าทึ่งในด้านความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ด้วยภูมิประเทศที่งดงามและสัตว์ป่านานาชนิด ที่นี่จึงเหมาะสำหรับการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติและการศึกษาวิจัยที่มีคุณค่าแก่การอนุรักษ์ การเดินทางมาเยือนเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าแห่งนี้ไม่เพียงแต่จะได้สัมผัสกับธรรมชาติที่งดงาม แต่ยังเป็นการสนับสนุนการอนุรักษ์ป่าผืนใหญ่ของภาคตะวันออกให้คงอยู่ต่อไป