หน้าหลัก > ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ > จ.ยโสธร > อ.เมืองยโสธร > ต.ในเมือง > ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษาจังหวัดยโสธร
Rating: 5/5 (1 votes)
ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษาจังหวัดยโสธร
ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษาจังหวัดยโสธร แสงสว่างแห่งศรัทธาและมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษายโสธร มีรากฐานมาจากความเชื่อทางพุทธศาสนาที่ลึกซึ้ง ตามพุทธประวัติในพรรษาที่ 7 หลังจากการตรัสรู้ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จขึ้นไปจำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพื่อเทศนาโปรดพระพุทธมารดาตลอดช่วงเข้าพรรษา และได้เสด็จกลับลงมายังโลกมนุษย์ในวันออกพรรษา เหตุการณ์นี้ได้รับการเชิดชูในหมู่ชาวพุทธ และกลายเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดประเพณีจุดไฟตูมกา ในวันออกพรรษาของทุกปี ชาวบ้านทุ่งแต้ จังหวัดยโสธร จะเตรียมสิ่งของเพื่อนำมาถวายเป็นพุทธบูชา หนึ่งในสิ่งที่เป็นเอกลักษณ์ของที่นี่คือ ไฟตูมกา ที่เปรียบเสมือนดอกไม้ที่สูงค่าทางพุทธศาสนา
ไฟตูมกา: สัญลักษณ์แห่งภูมิปัญญาและศิลปะท้องถิ่น ไฟตูมกาเป็นโคมไฟที่มีความพิเศษในทุกกระบวนการทำ เริ่มต้นจากการใช้ผลตูมกา ผลไม้ป่าทรงกลมขนาดเท่ากำปั้นที่มีก้านยาว และเปลือกบางโปร่งแสง ชาวบ้านจะขูดเอาเปลือกสีเขียวออก คว้านเอาเนื้อและเมล็ดภายในออก จากนั้นจึงใช้มีดปลายแหลมแกะสลักเป็นลวดลายงดงามตามความต้องการ ก่อนจะนำเทียนไปวางไว้ภายใน เมื่อจุดเทียน แสงที่ลอดออกมาตามลวดลายแกะสลักจะเกิดเป็นแสงเรืองรองสวยงาม สร้างบรรยากาศที่งดงามและเต็มไปด้วยความศรัทธา จนได้รับการกล่าวขานว่า “มนต์เสน่ห์แสงไฟตูมกา ลอดออกมาตามลวดลาย แลงดงามล้ำลึก ตรึงตาตรึงใจ”
นอกจากการใช้เทียนแล้ว ปัจจุบันชาวบ้านได้ปรับใช้หลอดไฟแทนเทียนเพื่อความสะดวกและความปลอดภัย อีกทั้งยังสามารถนำไฟตูมกาไปแขวนประดับตามสถานที่ต่าง ๆ ได้ง่ายยิ่งขึ้น การแกะสลักลวดลายที่ปราณีตและสวยงามบนผลตูมกาแสดงถึงความสามารถและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น
จากการเป็นประเพณีท้องถิ่นที่ปฏิบัติในหมู่บ้านทุ่งแต้ ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษายโสธรได้รับการยกระดับให้เป็นประเพณีระดับจังหวัดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เป็นต้นมา การจัดงานในช่วงวันออกพรรษาได้รับความสนใจจากทั้งชาวบ้านและนักท่องเที่ยวมากขึ้นทุกปี โดยสถานที่หลักในการจัดงานคือบริเวณหน้าที่ว่าการอำเภอเมืองยโสธร ภายในงานมีกิจกรรมหลากหลายที่เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมไทยและวิถีชีวิตท้องถิ่น เช่น การประกวดต้นไฟตูมกาจากทั้ง 19 ตำบล การสาธิตการทำไฟตูมกา การประกวดสิ่งประดิษฐ์จากไฟตูมกา และการฟ้อนไฟตูมกา ซึ่งเป็นการแสดงทางวัฒนธรรมที่เน้นการใช้ไฟตูมกาเป็นสื่อในการสร้างสรรค์
การฟ้อนไฟตูมกา: นาฏศิลป์แห่งแสงไฟ (ประเพณีภาคอีสาน) การฟ้อนไฟตูมกาเป็นส่วนหนึ่งของประเพณีที่มีความโดดเด่น ชาวบ้านจะร่วมกันฟ้อนรำอย่างงดงาม โดยถือไฟตูมกาที่สว่างไสวเป็นอุปกรณ์ประกอบการฟ้อน แสงไฟที่ส่องผ่านลวดลายที่แกะสลักทำให้การฟ้อนรำในยามค่ำคืนมีเสน่ห์ลึกลับและน่าประทับใจ การฟ้อนไฟตูมกานี้ไม่เพียงแต่เป็นการแสดงศิลปะ แต่ยังเป็นการแสดงถึงความร่วมมือร่วมใจและความสามัคคีของคนในชุมชน ที่มาร่วมกันสร้างสรรค์ผลงานและสืบสานวัฒนธรรมที่มีคุณค่านี้
นอกเหนือจากความสวยงามและความศรัทธาแล้ว ไฟตูมกาและผลิตภัณฑ์ที่เกี่ยวข้องยังเป็นส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจชุมชน ชาวบ้านได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ จากผลตูมกา เช่น ไฟฉาย สร้อยคอ ต่างหู และของที่ระลึกอื่น ๆ ซึ่งได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นของฝากที่มีคุณค่า แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ชาวบ้านได้สืบทอดและพัฒนาขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง การจำหน่ายผลิตภัณฑ์เหล่านี้ในงานประเพณีช่วยเพิ่มรายได้ให้กับผู้ประกอบการในชุมชนและส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในพื้นที่
บ้านทุ่งแต้ได้กลายเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้และอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีจุดไฟตูมกา นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปได้มีโอกาสมาเรียนรู้และฝึกฝนการทำไฟตูมกาที่วัดบูรพา ซึ่งเป็นสถานที่สำคัญในการสืบทอดประเพณีนี้ การจัดอบรมการฟ้อนไฟตูมกาและการทำไฟตูมกาอย่างต่อเนื่องช่วยให้เยาวชนและประชาชนได้รู้จักและเข้าใจถึงคุณค่าของวัฒนธรรมที่สืบทอดมายาวนาน นอกจากนี้ บ้านทุ่งแต้ยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่ได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวที่ต้องการสัมผัสประสบการณ์ทางวัฒนธรรมที่มีเอกลักษณ์
ในปี พ.ศ. 2566 ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษายโสธรได้รับการขึ้นบัญชีเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมไทยของชาติ ซึ่งถือเป็นการยืนยันถึงความสำคัญและคุณค่าของประเพณีนี้ การยอมรับในระดับชาติช่วยส่งเสริมให้ประเพณีนี้ได้รับการสืบสานและต่อยอดไปสู่คนรุ่นหลัง ชุมชนบ้านทุ่งแต้ยังคงมีบทบาทสำคัญในการรักษาและพัฒนาประเพณีนี้ให้คงอยู่ต่อไป ไม่เพียงแต่ในระดับท้องถิ่น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของมรดกทางวัฒนธรรมที่มีคุณค่าสำหรับประเทศไทยโดยรวม
ประเพณีจุดไฟตูมกาออกพรรษายโสธร ไม่เพียงแต่เป็นเครื่องหมายของความศรัทธาในพุทธศาสนา แต่ยังเป็นตัวแทนของการรวมพลังและความสามัคคีของชุมชนที่ร่วมมือร่วมใจกันสืบสานวัฒนธรรมที่เป็นอัตลักษณ์ของท้องถิ่นให้คงอยู่ต่อไปในทุกยุคทุกสมัย
หมวดหมู่: ศิลปะ วัฒนธรรม และแหล่งมรดก
กลุ่ม: ศูนย์ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี
ปรับปรุงล่าสุด : 3 สัปดาห์ที่แล้ว
สถานที่ท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ และอนุสาวรีย์(
แลนด์มาร์ก และอนุสรณ์สถาน(
พิพิธภัณฑ์(
บ้านโบราณ และเมืองโบราณ(
สถานที่ศักดิ์สิทธิ์
วัด(
โบสถ์(
สถานที่เกี่ยวกับศาสนาอื่นๆ(
โครงการในพระราชดำริ
โครงการหลวง(
วิถีชีวิต
หมู่บ้าน ชุมชน(
ตลาดท้องถิ่น(
ธรรมชาติ และสัตว์ป่า
อุทยานแห่งชาติ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และเขตอนุรักษ์ทางทะเล(
ดอย และภูเขา(
เขื่อน พื้นที่อนุรักษ์ ทะเลสาบ(
แม่น้ำลำคลอง(
อ่าว และชายหาด(
แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติอื่นๆ(
บันเทิง และท่องเที่ยวเชิงเกษตร
ฟาร์ม, ไร่, สวน, สวนสาธารณะ และการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ(
