วัดโพธิ์ศรี

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

วัดโพธิ์ศรี พิพิธภัณฑ์ปู่ไห ทำพิธีเปิดเมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2552 ซุ้มประตูวัดโพธิ์ศรี รูปปั้นฆ้อง 3 ดุม สิม โบสถ์เก่าวัดโพธิ์ศรี (สร้าง 2467)

 

ประวัติความเป็นมาของของบ้านเชียงเหียน บ้านเชียงเหียนในปัจจุบันหรือที่เคยเป็นเมืองเชียงเหียนในอดีต ยังไม่มีหลักฐานที่พอจะ ยืนยันได้ว่าสร้างมาแต่เมือได จากหลักฐานทางโบราณคดีก็พอสามารถยืนยันได้ว่า บริเวณพี้นที่ดินแห่งภาคอีสานเคยมีมนุษย์อาศัยมาช้านานแล้ว

 

ได้มีการพัฒนาความเป็นอยู่ให้ดีขึ้น เชa่นการขุดคูนี้ คันดินล้อมรอบบริเวณที่อยู่อาศัยซึ่งเป็นการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติในขณะนั้น จึงเป็นที่พอจะกล่าวได้ว่า บริเวณนั้นที่แห่งนี้ได้มีชุมชนตั้งที่อยู่อาสัยมานานแล้วแต่ไม่สามารถระบุชัดลงไปเมื่อประมาณปีใด พ.ศ. ใดเท่านั้น

 

บ้านเชียงเหียน ตำบลเขวา เป็นเมืองโบราณมีลักษณะ เป็นเนินสูงรูปไข่คือสูงตรงกลางมีคูน้ำคันดินล้อมรอบ ซึ่งเป็นลักษณะทำเลที่ตั้งที่ดีคือเมื่อฝนตกน้ำจะไหลลงสู่คูน้ำและบึงที่อยู่รอบหมู่บ้านทุกบึงและจากทำเลที่ตั้งของบ้านเชียงเหียนดังกล่าวจึงมีความสอดคล้องกับลักษณะของเมืองในสมัยทวารวดีคือมักจะมีคูน้ำคันดินล้อมรอบเมือง

 

ประวัติความเป็นมาของฆ้อง 3 ดุม ฆ้อง 3 ดุมที่อยู่บนซุ้มประตูวัด ซึ่งตัวจริงเอาขึ้นมาไม่ได้ที่อยู่ในสระแก้ว ท่านอาจารย์บุญมั่น คำสะอาด ได้พร้อมชาวบ้านได้เห็นดีด้วยในการจำรองมาจากใบจริงเพื่อให้ช่างเสงี่ยม อุปชิต ได้ประดิษฐ์รูปฆ้องเอาไว้ เพื่อให้อนุชนรุ่นหลังได้เห็นเป็นที่ระลึก ประวัติบ้านเชียงเหียน

 

จากอาจารย์บุญมั่น คำสะอาด ว่า "ฆ้องใบนี้เป็นของเก่าแก่ตั้งแต่สมัยขอมปกครอง คือพระยาเชียงเหียน เป็นฆ้องของพระยา เห็นท่าจะสู้สงครามในครั้งนี้ไม่ได้จึงเก็บของมีค่าไปโยนทิ้งลงสระน้ำ ที่หนองสระแก้ว ได้หามฆ้องไปทิ้งลงสระแก้วด้วย" ตั้งแต่นั้นมาจนถึงสมัยปู่ย่า ตายาย ในสมัยนั้นพ่อใหญ่อ่อน ซึ่งไม่ทราบนามสกุล พ่อสังข์ รัตนพลแสน จำนามสกุลไม่ได้เพราะตายไปหลายชั่วอายุคนแล้ว

 

ท่านไปหาปลาที่หนองสระแก้ว ในสมัยนั้นหน้าแล้ง น้ำที่หนองสระ เพียงคร่งแข้ง ท่านพ่อใหญ่อ่อนได้แหลมไปแทงปลาไหลที่สระแก้วไปบนฆ้อง เห็นว่าฆ้องใบนี้แปลกเพราะมี 3 ดุม จึงนำข่าวมาบอกผู้ใหญ่บ้าน และชาวบ้านทั้งหลายให้ทราบกัน ตั้งแต่นั้นมาจนถึงขณะนี้ก็ยังอยู่ที่เดิม เพียงแต่จำรองมาประดิษฐ์สร้างเป็นอนุสรณ์ ไว้ซุ้มประตูวัดโพธิ์ศรี บ้านเชียงเหียน เพื่อให้ลูกหลานได้รู้ว่าเป็นบ้านโบราณ เคยเป็นเมืองเชียงเหียนในอดีตมาก่อน ลูกหลานเกิดภายหลังก็จะได้เห็นสิ่งที่สำคัญของหมู่บ้านตนเองได้เป็นอย่างดี 

 

วัตถุโบราณในบ้านเชียงเหียน ได้เคยมีการขุดค้นมาแล้ว อย่างน้อย 2 ครั้ง ครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ.2517 - 2518 โดย Chster Gorman กับ พิสิฐ เจริญวงศ์ ซึ่งผลการขุดค้นครั้งนั้น กำหนดอายุว่า มีการอยู่อาศัยเริ่มแรกเมื่อราว 3500 ปีก่อนคริสกาล (หรือประมาณ 5500 ปีมาแล้ว) แต่ผลอายุดังกล่าวยังไม่ค่อยได้รับการายอมรับกันนัก

 

ในการขุดครั้งนั้นได้พบโบราณวัตถุสมัยก่อนประวัติศาสตร์หลายอย่าง อาทิ โครงกระดูกมนุษย์ที่มีเครื่องสำริด ฝังร่วมอยู่ด้วยหลายโครง เป็นต้น นอกจากนี้ยังพบว่ามีการอยู่อาศัยของชุมชนต่อเนื่องจนถึงสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ด้วย 

 

ส่วนการขุดค้นครั้งที่ สอง ดำเนินการเมื่อปี พ.ศ. 2524 โดยนักโบราณคดีจากกองโบราณคดี กรมศิลปากร (นายอำพัน กิจงาม) ผลการขุดค้นครั้งนี้ พบว่าแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงเหียนมีชั้นดินลึกประมาณ 6 เมตร ชั้นดินล่างสุดที่แสดงถึงการเริ่มต้นอยู่อาศัยในสมัยก่อนประวัติศาสตร์

 

กำหนดอายุได้ราว 3300 - 2000 ปีมาแล้วโดยได้พบโบราณวัตถุหลายประเภท เช่น เครื่องมือสำริด เครื่องมือเหล็ก และหลุมศพ 6 หลุม ชั้นดินตอนกลาง จัดเป็นสมัยประวัติศาสตร์ อายุราว 2000 - 1500 ปีมาแล้ว ได้พบภาชนะดินเผาเนื้อหยาบ ภาชนะดินเผาเนื้อแกร่ง ส่วนชั้นดินด้านบนสุด พบหลักฐานที่แสดงถึงการอยู่อาศัยของผู้คนยุคปัจจุบัน

 

สถานที่ตั้ง บ้านเชียงเหียน ตำบลเขวา อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม