วัดดงฤาษี

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

วัดดงฤาษี ตั้งอยู่เลขที่ 14๐ บ้านดงฤาษี หมู่ 8 ตำบลบ้านโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 9 ไร่ 2 งาน 4๐ ตารางวา ที่ดินวัดติดด้านทิศเหนือแม่น้ำลี้ อาคารเสนาสนะประกอบด้วย วิหาร อุโบสถ เจดีย์ กุฎิสงสงฆ์ ศาลาการเปรียญ และโบราณสถานที่สำคัญของวัดดงฤาษีคือ หอไตรวัดดงฤาษี ที่มีความเก่าแก่ สวยงาม และได้รับการชึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานจากกรมศิลปากร

 

วัดดงฤาษี สร้างเมื่อ พ.ศ.2324 เดิมเป็นที่ดินรกร้างว่างเปล่า ต่อมามีผู้เข้ามาอยู่เข้ามาพบเห็นพระพุทธรูปหลายองค์ เป็นพระพุทธรูปโบราณ และมีรูปปั้นพระฤาษี 2 ตน จึงได้ชักชวนชาวบ้านเข้ามาบูรณะสิ่งก่อสร้างขึ้นมาใหม่ ได้นิมนต์พระมาอยู่จำพรรษา ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ.2425 โดยมีพระโพธิ์ เป็นเจ้าอาวาสรูปแรก และในปัจจุบันพระใบฎีกาชัยนรินทร์ เป็นเจ้าอาวาส

 

วัดดงฤาษี เหตุที่ได้ชื่อว่าวัดดงฤาษีนั้น มาจากการพบรูปปั้นฤาษี 2 ตนอยู่ในบริเวณวัด และมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับฤาษี 2 ตนนี้ที่เกี่ยวข้องกับชื่อบ้านนามเมืองของอำเภอบ้านโฮ่ง มีเรื่องเล่าว่ามีเศรษฐีคนหนึ่งมีบ้านอยู่ที่บ้านขุนแปะ อยู่บนฝั่งแม่น้ำปิง เขตอำเภอจอมทองจังหวัดเชียงใหม่ ชุมชนบ้านขุนแปะในขณะนั้นเป็นชุมชนขนาดใหญ่ เศรษฐีผู้นั้นมีความรำรวยมีทรัพย์สมบัติมากมาย ได้มาจากการเก่งในเชิงพาณิชย์ของเศรษฐี ทั้งเอารัดเอาเปรียบ โกง กดราคา เป็นต้น เศรษฐีผู้นี้มีลูกชาย 2 คน

 

เมื่อภรรยาของเศรษฐีได้ตายลง เศรษฐีทุ่มเทความรักให้กับบุตรชายหาทรัพย์สินมาเพื่อให้ลูกชาย ลูกชายทั้งสองโตมาท่ามกลางการได้มาซึ่งทรัพย์สินที่เอารัดเอาเปรียบผู้ด้อยกว่า ต่อมาเศรษฐีได้พาลูกชายทั้งสองไปศึกษาหาความรู้ที่วัด ชายทั้งสองแทนที่จะหาความรู้เพื่อมาช่วยพ่อทำมาหากินกลับสนใจศึกษาเกี่ยวกับธรรมะ และตัดสินใจบวชเป็นพระภิกษุ และไม่มีท่าทีว่าจะลาสิกขา เศรษฐีก็เดือดร้อนใจที่พระบุตรชายไม่สึก และไม่ยินดีในทรัพย์สมบัติที่มีอยู่ วิตกกังวลว่าถ้าตนเองตายไปแล้วทรัพย์สมบัติที่หามาได้ไม่มีใครสืบทอด

 

จึงไปอ้อนวอนให้พระบุตรชายลาสิกขา ด้วยวิธีต่าง ๆ จนถึงจะฆ่าตัวตาย พระบุตรชายเห็นดังนั้นกลัวบาปจึงยอมสึก เศรษฐีให้ข้อแม้ว่าเมื่อสึกแล้วห้ามกลับมาบวชอีก พระทั้งสองจึงต้องจำใจลาสิกขามาอยู่กับเศรษฐี แต่เมื่อมาอยู่บ้านกลับไม่ทำตัวเหมือนหนุ่มทั่วไปยังสนใจเรื่องธรรมะอยู่ รู้สึกไม่สบายใจเกียวกับการกอบโกยทรัพย์สมบัติของบิดา จึงปรึกษากันและแอบหนีบิดามาขึ้นมาตามลำน้ำปิง จนมาถึงสบน้ำลี้ ขึ้นตามลำน้ำลี้เรื่อย ๆ จนถึงดงป่าหวายบริเวณที่ตั้งวัดดงฤาษีปัจจุบัน ซึ่งไกลจากบ้านขุนแปะที่พ่อเศรษฐีจะติดตามมาได้

 

จึงตัดสินใจบวชแต่บวชเป็นพระภิกษุไม่ได้ตามที่รับปากพ่อไว้ จึงบวชเป็นพระฤาษีปฏิบัติธรรมอยู่ที่นี่ และมีความสุขกับการปฏิบัติธรรม ข้าวปลาอาหารไม่สนใจ ฉันบ้างไม่ฉันบ้างสองวันสามวันฉันทีพอประทังชีวิตไป จนเสียชีวิตพร้อมกันไปทั้งคู่ ชาวบ้านที่ใกล้เคียงไม่เห็นพระฤาษีมาบิณฑบาตรหลายวันจึงเข้ามาดูพบว่าทั้งสองเสียชีวิตแล้ว พร้อมคนของเศรษฐีที่เศรษฐีส่งตามหามาพบเข้า จึงไปบอกเศรษฐี เศรษฐีจึงขนทรัพย์สินเงินทองมาจัดงานศพ เงินที่เหลือนำมาสร้างวัด และสร้างรูปปั้นพระฤาษีไว้ สูง 1๐ ศอกยืนห่างกัน 6 ศอก ต่อมาเศียรได้หักพัง จึงปั้นเศียรใหม่เหมือนรูปพระสาวก ดังเช่นปัจจุบัน วัดนี้จึงได้ชื่อว่าดงฤาษี