สระบุรี
จำนวน : 617,384คน
คำขวัญ :พระพุทธบาทสูงค่า เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ฐานผลิตอุตสาหกรรม เกษตรนำล้ำแหล่งเที่ยว หนึ่งเดียวกะหรี่ปั๊บนมดี ประเพณีตักบาตรดอกไม้งาม เหลืองอร่ามทุ่งทานตะวัน ลือลั่นเมืองชุมทาง
จังหวัดสระบุรี เป็นจังหวัดในประเทศไทยตั้งอยู่ในบริเวณรอยต่อระหว่างภาคกลางและภาคอีสาน เป็นจังหวัดหนึ่งที่มีทรัพยากรการท่องเที่ยวที่สำคัญ ทั้งด้านพุทธศาสนา ประวัติศาสตร์ ประเพณี และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติอยู่เป็นจำนวนมาก ทั้งยังอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพมหานคร สามารถเดินทางไปกลับได้ภายในวันเดียว และมีกิจกรรมท่องเที่ยวต่างๆ ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไปในแต่ละฤดู ทำให้สามารถท่องเที่ยวได้ทั้งปี ปัจจุบันจึงมีนักท่องเที่ยวนิยมไปท่องเที่ยวที่สระบุรีกันมาก
จังหวัดสระบุรี มีเนื้อที่ประมาณ 3,576.5 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 2,235,304 ไร่ จัดเป็นจังหวัดที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 56 ของประเทศไทย สภาพพื้นที่โดยทั่วไปทางตอนเหนือ ตะวันออก และตอนกลางของจังหวัดเป็นป่า มีเนินเขาสลับที่ราบสูง เหมาะสำหรับการปลูกพืชไร่ ส่วนทางตอนใต้และตะวันตกเป็นพื้นที่ราบเหมาะสำหรับการทำนา
มีคลองที่สำคัญหลายสาย เช่น คลองรพีพัฒน์ คลองเริงราง คลองวิหารแดง และคลองเพรียว แต่มีแม่น้ำสำคัญที่นับเป็นเส้นเลือดใหญ่ของจังหวัดเพียงสายเดียว คือแม่น้ำป่าสัก ไหลผ่านจังหวัดสระบุรี รวมความยาวประมาณ 105 กิโลเมตร โดยผ่านท้องที่อำเภอมวกเหล็ก อำเภอแก่งคอย อำเภอเมืองฯ อำเภอเสาไห้ แล้วไปบรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยาที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
บริเวณที่เป็นจังหวัดสระบุรีในปัจจุบัน สันนิษฐานว่าเคยมีการตั้งชุมชนอยู่มาตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ เนื่องจากพบเครื่องมือเครื่องใช้และภาพเขียนยุคก่อนประวัติศาสตร์ ที่อำเภอพระพุทธบาทและอำเภอเมืองฯ นอกจากนี้ยังพบศิลปกรรมสมัยทวารวดี คือ ภาพสลักนูนต่ำบนผนังถ้ำ ที่ถ้ำเขาวง อำเภอพระพุทธบาท ด้วย
เมืองสระบุรี คาดว่าตั้งขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 2092 ในสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิแห่งกรุงศรีอยุธยา โดยพระองค์โปรดให้แบ่งพื้นที่เขตเมืองลพบุรีกับเมืองนครนายกบางส่วนมารวมกัน แล้วตั้งขึ้นเป็นเมืองสระบุรี เพื่อต้องการให้เป็นศูนย์ระดมพลในยามศึกสงคราม เนื่องจากเมืองมีทำเลที่ตั้งที่สะดวกต่อการเดินทัพขึ้นไปทางภาคตะวันออกและตะวันออกเฉียงเหนือ และยังเคยเป็นเส้นทางที่พวกขอมเคยใช้เดินทางมาก่อนแล้วด้วย ในประวัติศาสตร์จึงปรากฏว่าเมืองสระบุรีมีบทบาทสำคัญในด้านการศึกสงครามตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นต้นมา
สำหรับที่มาของชื่อเมืองนั้น อาจเป็นเพราะทำเลที่ตั้งของเมืองมีบึงอยู่ใกล้ๆ คือ บึงหนองโง้ง เมื่อตั้งเมืองขึ้นจึงได้นำเอาคำว่า “สระ” (บึง) มารวมกับคำว่า “บุรี” (เมือง) กลายเป็นชื่อเมือง “สระบุรี”
ในปี พ.ศ. 2439 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดให้สร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือผ่านมาทางจังหวัดสระบุรี เมื่อทางรถไฟเสร็จแล้ว ภายในจังหวัดสระบุรีจึงมีถนนเกิดขึ้นตามมาหลายสาย เช่น ถนนฝรั่งส่องกล้อง จากท่าเรือถึงพระพุทธบาท เป็นถนนสายแรกที่สมเด็จพระเจ้าทรงธรรมโปรดให้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2149 ถนนสายหนองโดน-พระพุทธบาท และถนนพิชัยรณรงค์สงคราม เป็นต้น ทำให้จังหวัดสระบุรีมีการคมนาคมที่สะดวกขึ้น และเจริญขึ้นเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน
สระบุรีแบ่งการปกครองออกเป็น 13 อำเภอ คือ อำเภอเมืองสระบุรี อำเภอแก่งคอย อำเภอหนองแค อำเภอวิหารแดง อำเภอหนองแซง อำเภอมวกเหล็ก อำเภอบ้านหมอ อำเภอพระพุทธบาท อำเภอเสาไห้ อำเภอหนองโดน อำเภอดอนพุด อำเภอวังม่วง และอำเภอเฉลิมพระเกียรติ
ทิปส์ท่องเที่ยว
- การเที่ยวถ้ำ ปีนหน้าผา และโรยตัว จะต้องเตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม เช่น สวมเสื้อผ้าที่เหมาะสม ใส่รองเท้าที่กระชับ มีหมวกนิรภัย ถุงมือ สนับเข่า สนับข้อศอก และสนับแข้ง โดยควรเลือกใช้บริการบริษัทนำเที่ยวที่มีความชำนาญในเส้นทางและการเล่นกิจกรรมต่างๆ เป็นอย่างดี
- สำหรับกิจกรรมล่องแก่ง นักท่องเที่ยวควรตรวจสอบระดับน้ำในลำน้ำ ในช่วงเวลานั้นๆ ก่อนลงล่องแก่ง เนื่องจากในบางช่วงของฤดูน้ำหลาก ระดับน้ำในลำน้ำอาจสูงและไหลเชี่ยวจนเกินไป โดยสามารถสอบถามโดยตรงได้จากโรงแรมที่พัก หรือผู้ประกอบการนำล่องแก่งที่ท่านใช้บริการ
- ช่วงเวลาสำหรับการเที่ยวชมทุ่งทานตะวัน คือระหว่างเดือนตุลาคมถึงประมาณกลางเดือนกุมภาพันธ์ จังหวัดสระบุรีมีทุ่งทานตะวันกระจายอยู่ทั่วไปในอำเภอมวกเหล็ก อำเภอแก่งคอย อำเภอเฉลิมพระเกียรติ อำเภอพระพุทธบาท อำเภอวิหารแดง อำเภอหนองโดน และอำเภอเมืองฯ