ตำหนักสวนบัว

ตำหนักสวนบัว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนักสวนบัวขึ้นทางด้านทิศตะวันตกของพระที่นั่งวิมานเมฆ โดยพระราชทานแด่ พระวิมาดาเธอพระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา พระอัครชายาเธอ ซึ่งด้วยทรงพระปรีชาในด้านการปรุงอาหารทั้งเครื่องคาวหวาน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิบัติราชการสนองพระกรุณาธิคุณ ในตำแหน่งผู้อำนวยการห้องพระเครื่องต้น

 

พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ นั้นทรงมีพระนามเดิมว่าหม่อมเจ้าสาย ทรงเป็นพระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าลดาวัลย์ กรมหมื่นภูมินมรภักดี ได้ทรงประสูติเมื่อวันที่ 4 กันยายน 2406 ทรงมีพระเจ้าลูกยาเธอ และพระเจ้าลูกเธอ 4 พระองค์ คือ

1. สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ายุคลทิหัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศร์

2. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ามาลินีนภดารา กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา

3. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านภาจรจำรัสศรี

4. สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี

 

โดยตำหนักสวนบัวเคยใช้เป็นหอพักนักศึกษาชายของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2515 จนกระทั่ง พ.ศ. 2541 ในส่วนสำนักพระราชวังจึงขอตำหนักสวนบัวคืนเพื่อเป็นการอนุรักษ์พระราชวังดุสิต ได้มีนโยบายปรับปรุงบูรณะซ่อมแซม พระที่นั่ง พระตำหนัก และตำหนักให้คงความสวยงามขึ้น

 

โดยมีพื้นที่เชื่อมติดต่อกันโดยตลอดจนถึงพระตำหนักสวนกุหลาบ และมีนโยบายปรับปรุงตำหนักสวนบัวเพื่อเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์ที่เผยแผ่พระเกียรติคุณและเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช โดยเนื่องในมหามงคลวโรกาสทรงเฉลิมพระชนมพรรษาครบ 6 รอบ ในปี พ.ศ. 2542 จะนำศิลปวัตถุที่มีผู้ทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นั้นมาจัดแสดงเผยแผ่ให้ประชาชนเข้าชมความงามของศิลปวัตถุดังกล่าว