วัดภคินีนาถวรวิหาร

วันเปิดทำการ: ทุกวัน

เวลาเปิดทำการ: 08.00 - 17.00 น.

 

วัดภคินีนาถวรวิหาร ที่เที่ยวกรุงเทพ เป็นวัดโบราณมีมาก่อนกรุงรัตนโกสินทร์ เดิมมีชื่อว่า “วัดบางจาก” เพราะตั้งอยู่ปากคลองบางจาก ชาวบ้านย่านนั้นมักจะเรียกว่า “วัดนอก” เพราะคู่กับวัดใน  คือ วัดเปาโรหิตย์ วัดทอง และวัดสิงห์  

 

ต่อมาพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า ฯ ได้พระราชทานนามใหม่ว่า “วัดภคินีนาถ” โดยจะมีฐานะศักดิ์เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดวรวิหาร นักปราชญ์ทางโบราณคดี ซึ่งสันนิษฐานจากวัตถุที่ยังคงเหลืออยู่ คือวิหาร นั้นเป็นวัดที่สร้างตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลาย

 

ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น  สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกรมหลวงเทพยวดี พระราชธิดาองค์น้อยของรัชกาล ที่ 1 ทรงสถาปนาใหม่ สร้างเสร็จแต่พระอุโบสถหลังเดียว หมื่นพินิจพลภักดิ์ (ชิด  พงษ์จินดา)  เล่าว่ามีการเปรียญอีกหลังหนึ่ง อยู่ด้านเหนือของกุฏิตำหนักชำรุดและรื้อสมัย พระครูวิสุทธิสังวร (ผ่อง)  แล้วปลูกใหม่

 

ยื่นออกไปทางทิศตะวันออก อันเป็นที่งอกริมแม่น้ำ คือ การเปรียญหลังปัจจุบันนี้ ซึ่งก็ทรุดโทรมใช้ไม่ได้แต่ยังไม่รื้อแล้วเปลี่ยนอุโบสถหลังเดิมเป็นวิหารคือหลังที่ยังอยู่ในขณะนี้ ใช้พระอุโบสถหลังใหม่ตั่ง แต่นั้นมาการสถาปนาและทรงสร้างพระอุโบสถในครั้งนั้น มีขนาดยาว 1 เส้น 8 วา 2 ศอก 

 

พระประธาน จะมีหน้าตักกว้าง 5 ศอก สูง 7 ศอก โดยพระอุโบสถมีพระระเบียง (วิหารคต) รอบพระอุโบสถ และพระระเบียงสร้างยกฐานขึ้นเป็นอาสนสงฆ์โดยรอบ เพื่อประดิษฐานพระพุทธรูปจำนวน 8๐ องค์ ซึ่งมีผู้สันนิษฐานกันว่า พระอุโบสถหลังนั้นนี้น่าจะสร้างในสมัยรัชกาลที่ 1

 

บางท่านว่าน่าจะป็นรัชกาลที่ 2 และบางท่านว่าควรจะเริ่มในรัชกาลที่ 1 แล้วมาเสร็จในรัชกาลที่ 2 แต่อาจจะเป็นได้ทั้ง 3 อย่าง จึงขอนำประวัติสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงพระองค์นั้น จึงมากล่าวไว้ในที่นี้เพื่อผู้อ่านสันนิษฐานเอาเอง สมเด็จเจ้าฟ้าหญิงกรมหลวงเทพยวดี  

 

มีพระประสูติกาล พ.ศ. 232๐ ปีระกา เป็นที่ 1๐ ในรัชกาลพระเจ้ากรุงธนบุรี  พระนามเดิมว่า “เอี้ยง” หรือ “นกเอี้ยง” พระชนมายุได้ 5 พรรษา บิดาปราบดาภิเษกเป็นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จึงได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงประภาวดี หรือประไพวดี  

 

ต่อมาทรงกรมฯ เป็นกรมขุนและกรมหลวงเทพยวดีโดยลำดับ ทรงมีพระชนม์ในรัชกาลที่หนึ่ง 27 ปี  ในรัชกาลที่ สอง 14 ปี สิ้นพระชนม์ก่อนรัชกาลที่สอง 1 ปี ตามพระราชพงศาวดารกล่าวว่า ถวายพระเพลิงเสร็จในปีนั้น

 

รัชกาลที่ 2 ก็ประชวนสวรรคตในปีพ.ศ.  2367 ซึ่งเป็นเวลาเข้าพรรษาแล้ว 11 วันเปลี่ยนแผ่นดิน โดยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเสวยราชสมบัติ พอออกพรรษาเสด็จพระราชดำเนินทอดกฐิน ซึ่งวัดบางจากมีรับสั่งให้รื้อ พระตำหนักของสมเด็จกรมหลวงเทพยวดีมาปลูกเป็นกุฏิเจ้าอาวาส และให้เปลี่ยนนามวัดบางจาก เป็นวัดภคินีนาถ (เดิมเขียน เป็น วัดภคินีนาฏ)

 

เมื่อรัชกาลที่ 1 สวรรคต สมเด็จฯ มีพระชนม์ 32 โดยปี และในรัชกาลที่ 2 อีก12ปี พระองค์มีพระชนม์ 47 พรรษา เนื่องด้วยสมเด็จเจ้าฟ้าหญิง  กรมหลวงเทพยวดี  ไม่มีพระโอรสพระธิดาจะสืบวงศ์สกุล เมื่อพระองค์สิ้นพระชนม์แล้ว จึงเท่ากับขาด ทายาทที่จะรับเป็นพระภาระสืบต่ออย่างแข็งขัน  

 

จึงได้ตกเป็นภาระของเจ้าอาวาสแต่ละองค์ คอยชักชวนแนะนำ พระเณร ทายกทายิกาให้จะต้องช่วยกันบูรณปฏิสังขรณ์กันเป็นส่วนใหญ่ที่ตกลงว่าวัดภคินีนาถ คงจะขึ้นๆ ลงๆ ไปตามความสามารถ และความเอาใจใส่ของเจ้าอาวาสแต่ละรูป