บ้านต้นเปา

บ้านต้นเปา เที่ยวเชียงใหม่ เที่ยวภาคเหนือ เป็นหมู่บ้านหนึ่งในเขตตำบลต้นเปา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นชุมชนที่ผลิตกระดาษสา สินค้าหัตถกรรมที่ทำจากกระดาษสาด้วยภูมิปัญญาของท้องถิ่นตั้งแต่บรรพบุรุษ ที่ได้สืบทอดกันมา กว่า100 ปีแล้ว

        

ในอดีต คนบ้านต้นเปาทำกระดาษสาแล้วจะนำมาพับเป็นพัดเอาไปขายที่ตลาดบ้านบ่อสร้าง นั่นเป็นเพราะว่าเป็นหมู่บ้านที่อยู่ติดกัน คนบ่อสร้างก็จะซื้อไปทำร่ม โดยต่อมาคนบ้านบ่อสร้างเริ่มเปลี่ยนจากกระดาษสามาใช้ผ้าทำร่ม และพัดแทนเมื่อปี 2516  กระดาษสาค่อยๆ เงียบหายไปตามกาลเวลา ซึ่งในบ้านต้นเปาแทบไม่มีคนทำกระดาษสาเลย  

 

คงเหลือไม่กี่ครอบครัวที่ยังคงยืนหยัดที่จะทำกระดาษสาอยู่  แต่ด้วยความผูกพันกับกระดาษสามากกว่า 100 ปี  ของคนบ้านต้นเปา ปัจจุบันสามารถแปรเปลี่ยนเป็นอาชีพที่สร้างงานและสร้างเงินให้กับครอบครัว จนขยายไปทั้งตำบลด้วยผลิตภัณฑ์กระดาษสาที่ทำจากมือหลากหลายรูปแบบและสีสัน ตามความต้องการของลูกค้า

 

และสามารถขายได้ทั้งในและต่างประเทศ หน่วยงานในท้องถิ่นโดยเทศบาลตำบลต้นเปา จึงได้สนับสนุนให้เกิดงานกระดาษสาขึ้น เพื่อส่งเสริมผลิตภัณฑ์กระดาษสาและประชาสัมพันธ์ให้นักท่องเที่ยวและประชาชน ทั่วไปได้รู้จัก บ้านต้นเปา มากยิ่งขึ้น

 

โดยใช้ชื่องานว่า  งามล้ำค่าหัตถศิลป์ถิ่นกระดาษสา และภูมิปัญญาบ้านต้นเปา ขึ้นในปี พ.ศ. 2547  ต่อมาได้รับการสนับสนุนการจัดงานจากสำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและ ขนาดย่อม (สสว.)  โดยใช้ชื่องานว่า มหัศจรรย์ล้านนา  เมืองกระดาษสาบ้านต้นเปา ซึ่งกลุ่มผู้ประกอบการกระดาษสาและราษฎรบ้านต้นเปาเห็นชอบที่จะใช้ชื่อนี้ใน การจัดงานโดยตลอดตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 เป็นต้นมา

 

การจัดงาน  มหัศจรรย์ล้านนา เมืองกระดาษสาบ้านต้นเปา นอกจากจะเป็นการส่งเสริมผลิตภัณฑ์กระดาษสาและการท่องเที่ยวแล้ว ยังเป็นการอนุรักษ์และสืบสานภูมิปัญญาของท้องถิ่นด้านหัตถกรรมกระดาษสาไว้ ได้อย่างยั่งยืน

 

การใส่ลายต่างๆ ลงในเนื้อกระดาษสา แต่เดิมนั้นการผลิตกระดาษสานั้นจะมีการผลิตเฉพาะสีพื้นเท่านั้น อาจมีการย้อมสีบ้างแต่ก็จะเป็นสีพื้นไปเลย ต่อมาได้มีการคิดค้นนำเอาลายต่างๆใส่ลงไปในเนื้อกระดาษ โดยผู้ที่คิดค้นทำเป็นท่านแรกนั้นคือ นางฟองคำ หล้าปินตา โดยยุคแรกนั้นกระบวนการใส่ลาย ดอกไม้ ใบไม้ ต่างๆลงไปในกระดาษสานั้นมีขั้นตอนค่อนข้างยุ่งยาก

 

โดยจะต้องทำกระดาษสองชั้น โดยหลังจากทำชั้นแรกแล้ว จึงนำเอาดอกไม้ หรือลายต่างๆใส่ลงไปแล้วจึงปิดทับอีกชั้น ปัจจุบันก็ได้เอาแนวคิดนี้มาต่อยอดเป็นวัสดุอื่นๆอีกหลากหลายใส่ลงไปในกระดาษสา และมีการพัฒนาเทคนิคการใส่วัสดุลงไปในเยื้อกระดาษโดยการทำกระดาษสาแบบแตะ ขึ้นมาซึ่งจะได้ทั้งความหนาและความสม่ำเสมอของเนื้อกระดาษ

 

ติดต่อสอบถามเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์  ได้ที่ 

สำนักงานเทศบาลตำบลต้นเปา ต.ต้นเปา อ.สันกำแพง จ.เชียงใหม่ 50130

 

จาก อ.สันกำแพงใช้ทางหลวงหมายเลข 1006 ไป อ.เมืองเลยสี่แยกบ่อสร้างไป 1 กม. ถึงหลัก กม.8 สังเกตุโรงเรียนบ้านหนองโค้ง ทางซ้าย ทางแยกเข้าบ้านต้นเปาอยู่ตรงข้ามโรงเรียน